رژیم کتوژنیک چیست؟

رژیم کتوژنیک یا کتو، یک رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب است که فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد و می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. همچنین می‌تواند به بهبود شرایط بیماران مبتلا به دیابت، سرطان، صرع و آلزایمر کمک کند.

در این رژیم مصرف کربوهیدرات به شدت کاهش می‌یابد و چربی جایگزین آن می‌شود. به طور خلاصه، بدن شما برای تامین انرژی به جای سوزاندن کربوهیدرات، چربی‌ها را می‌سوزاند. این فرآیند “کتوز” نام دارد.

فروشگاه آنلاین فیت کمپ انواع لوازم های ورزشی را با ارزان ترین قیمت ارائه می دهد.

انواع مختلف رژیم کتوژنیک

1. رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD):

این نوع رژیم کتوژنیک رایج ترین نوع است که در آن مصرف کربوهیدرات به شدت محدود می شود (معمولاً 5 تا 10 درصد کالری روزانه) و چربی جایگزین آن می شود (حدود 70-80 درصد کالری روزانه). مصرف پروتئین در این رژیم متوسط ​​است (حدود 20-30 درصد کالری روزانه).

2. رژیم کتوژنیک چرخه‌ای (CKD):

در این نوع رژیم کتوژنیک، دوره های مصرف کربوهیدرات بالا با دوره های رژیم کتوژنیک استاندارد جایگزین می شوند. به عنوان مثال، فرد ممکن است 5 روز رژیم کتوژنیک استاندارد را دنبال کند و سپس 2 روز کربوهیدرات بیشتری مصرف کند. این نوع رژیم می تواند برای افرادی که به دنبال تنوع بیشتر در رژیم غذایی خود هستند یا به طور منظم ورزش می کنند مفید باشد.

3. رژیم کتوژنیک هدف‌گذاری شده (TKD):

در این نوع رژیم کتوژنیک، فرد در روزهای تمرین کربوهیدرات بیشتری مصرف می کند. این کربوهیدرات ها به تامین انرژی برای عضلات در طول تمرینات ورزشی کمک می کنند. این نوع رژیم می تواند برای ورزشکاران و افراد فعال مفید باشد.

4. رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا:

در این نوع رژیم کتوژنیک، فرد نسبت به رژیم کتوژنیک استاندارد پروتئین بیشتری مصرف می کند (حدود 35-40 درصد کالری روزانه). این نوع رژیم می تواند برای افراد فعال و کسانی که به دنبال حفظ توده عضلانی خود هستند مفید باشد.

5. رژیم کتوژنیک تنبل (Lazy Keto):

در این نوع رژیم کتوژنیک، فرد نیازی به ردیابی دقیق کربوهیدرات ها ندارد. در عوض، فرد بر مصرف چربی بالا و محدود کردن مصرف کربوهیدرات تمرکز می کند. این نوع رژیم می تواند برای افرادی که به دنبال رویکرد ساده تری به رژیم کتوژنیک هستند مفید باشد.

برای خرید شیکر ورزشی با کمترین قیمت و بهترین کیفیت کلیک نمایید.

بیشتر بخوانید: فیتنس و فیتنس بانوان چیست؟

فواید رژیم کتو برای سلامتی

رژیم کتوژنیک یا کتو، یک رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب است که فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد و می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

کاهش وزن:

• شواهد علمی نشان می‌دهد که رژیم کتوژنیک با کاهش چربی، حفظ توده عضلانی و بهبود بسیاری از معیارهای سلامت به کاهش وزن کمک می‌کند.
• در یک مطالعه وسیع مشخص شد افرادی که از رژیم کتوژنیک پیروی کرده‌اند، 2.2 برابر بیشتر از افرادی که به رژیم کم کالری و رژیم کم چرب پایبند بوده‌اند، به لاغری دلخواه رسیده‌اند.

بهبود سلامت قلب:

• رژیم کتو می‌تواند به بهبود فاکتورهای خطر بروز بیماری‌های قلبی مانند چربی بدن بالا، کاهش سطح کلسترول HDL (خوب)، افزایش فشار خون و قند خون کمک کند.
• این رژیم می‌تواند سطح تری گلیسیرید (نوعی چربی در خون) را نیز کاهش دهد.

کنترل قند خون:

• رژیم کتو می‌تواند به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.
• در برخی موارد، این رژیم می‌تواند نیاز به مصرف انسولین یا سایر داروهای دیابت را کاهش دهد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان:

• برخی تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم کتو ممکن است به کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان کمک کند.
• این رژیم می‌تواند با کاهش التهاب و تولید مولکول‌های ضد سرطانی به این امر کمک کند.

بهبود عملکرد مغز:

• رژیم کتو ممکن است به بهبود عملکرد مغز در افراد مبتلا به آلزایمر و پارکینسون کمک کند.
• این رژیم همچنین می‌تواند به افزایش سطح هوشیاری و تمرکز کمک کند.

کاهش علائم صرع:

• رژیم کتو می‌تواند به طور قابل توجهی تشنج را در کودکان مبتلا به صرع کاهش دهد.
• این رژیم در بزرگسالان مبتلا به صرع نیز ممکن است موثر باشد.

فواید دیگر:

• رژیم کتو ممکن است به بهبود سلامت پوست، افزایش سطح انرژی و کاهش اشتها کمک کند.

نکته:

• قبل از شروع رژیم کتو، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
• این رژیم برای همه افراد مناسب نیست و ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: برنامه غذایی بدنسازی

در رژیم کتوژنیک از مصرف چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟

در رژیم کتوژنیک، باید از مصرف غذاهایی که کربوهیدرات بالایی دارند اجتناب کرد. این غذاها شامل موارد زیر می‌شوند:

غذاهای قندی و شیرین:

• شکر، آبنبات، شیرینی، کیک، کلوچه، بیسکویت و سایر محصولات قندی
• بستنی، دسرهای یخ زده و شربت
• نوشابه‌های گازدار و غیر گازدار، آبمیوه‌ها و نوشیدنی‌های ورزشی

غلات و محصولات آردی:

• نان، برنج، ماکارونی، پیتزا، کراکر و سایر محصولات تهیه شده از آرد گندم، ذرت، جو و سایر غلات
• غلات صبحانه، پنکیک، وافل و سایر صبحانه‌های کربوهیدراتی

میوه‌های شیرین:

• انگور، موز، خرما، انجیر، هلو، هندوانه، طالبی و سایر میوه‌های با قند بالا

سبزیجات نشاسته‌ای:

• سیب زمینی، ذرت، نخود فرنگی، لوبیا، کدو تنبل، چغندر و سایر سبزیجات با کربوهیدرات بالا

حبوبات:

• عدس، لوبیا، نخود و سایر حبوبات

غذاهای فرآوری شده:

• چیپس، پفک، اسنک‌های شور، غذاهای آماده و سایر غذاهای فرآوری شده

چاشنی‌ها و سس‌ها:

• سس کچاپ، سس باربیکیو، سس مایونز، سس ترش و سایر چاشنی‌ها و سس‌های حاوی شکر یا کربوهیدرات

نوشیدنی‌های الکلی:

• آبجو، شراب، مشروبات الکلی و سایر نوشیدنی‌های حاوی کربوهیدرات

لبنیات پرچرب:

• شیر، پنیر، ماست و سایر لبنیات پرچرب

روغن‌های نباتی:

• روغن سویا، روغن ذرت، روغن کانولا و سایر روغن‌های نباتی تصفیه شده

مصنوعات سویا:

• شیر سویا، سس سویا، توفو و سایر محصولات سویا

آجیل و دانه‌های پرکربوهیدرات:

• بادام زمینی، بادام هندی، پسته و سایر آجیل و دانه‌های با کربوهیدرات بالا

نکته:

• در رژیم کتوژنیک، مصرف روزانه کربوهیدرات باید به 20 تا 50 گرم محدود شود.
• می‌توانید با استفاده از برنامه‌های ردیابی کالری و کربوهیدرات، میزان کربوهیدرات مصرفی خود را در طول روز کنترل کنید.
• در صورت تمایل به مصرف برخی از غذاهای ممنوعه در رژیم کتوژنیک، می‌توانید آنها را به مقدار کم و به صورت گاه به گاه مصرف کنید.

غذا های مناسب در رژیم کتو

در اینجا برخی از غذاهای عالی برای خوردن در رژیم کتو آورده شده است:

• گوشت: گوشت گاو، مرغ، گوشت خوک، بره و بیکن همگی منابع خوبی از پروتئین و چربی هستند.
• ماهی: ماهی سالمون، ماهی تن، ماهی قزل آلا و ساردین همگی منابع خوبی از پروتئین، چربی های سالم و اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
• تخم مرغ: تخم مرغ منبع عالی پروتئین و همچنین ویتامین ها و مواد معدنی است.
• سبزیجات کم کربوهیدرات: سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ، کلم بروکلی و گل کلم همگی منابع خوبی از فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی هستند.
• آجیل و دانه ها: آجیل و دانه ها منابع خوبی از پروتئین، چربی های سالم و فیبر هستند.
• چربی های سالم: روغن زیتون، روغن آووکادو، و روغن نارگیل همگی منابع خوبی از چربی های سالم هستند.
• محصولات لبنی پرچرب: پنیر، کره و خامه همگی منابع خوبی از چربی های سالم و پروتئین هستند.

در اینجا چند نمونه دستور پخت کتو آورده شده است:

• املت تخم مرغ با اسفناج و پنیر فتا

• ماهی سالمون با سبزیجات برشته

• سالاد مرغ کبابی با آووکادو و سس رنچ

• استیک کبابی با کره سیر

• کوفته پنیر با سس مارینارا

رژیم کتو می تواند یک راه موثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت کلی باشد. با خوردن طیف متنوعی از غذاهای سالم کتو، می توانید مطمئن شوید که تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را دریافت می کنید.

بیشتر بخوانید: معرفی رژیم غذایی مدیترانه ای

رژیم کتو مناسب چه کسانی است؟

رژیم کتوژنیک یا کتو برای افراد مختلفی می‌تواند مفید باشد، اما به طور کلی برای گروه‌های زیر مناسب‌تر است:

1. افراد دارای اضافه وزن یا چاقی:

رژیم کتو به دلیل محدودیت شدید کربوهیدرات و افزایش چربی، می‌تواند به کاهش وزن سریع و پایدار کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که این رژیم در مقایسه با رژیم‌های کم‌چرب، در کاهش وزن و چربی بدن مؤثرتر است.

2. بیماران مبتلا به دیابت نوع 2:

رژیم کتو می‌تواند به کنترل قند خون و بهبود حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند. در برخی موارد، این رژیم حتی می‌تواند منجر به قطع مصرف داروهای دیابت شود.

3. افراد مبتلا به صرع:

رژیم کتو یکی از درمان‌های مؤثر برای صرع، به خصوص در کودکان است. این رژیم می‌تواند به کاهش تعداد تشنج‌ها و در برخی موارد به طور کامل آنها را متوقف کند.

4. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک:

رژیم کتو می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها، کاهش وزن و بهبود باروری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک کند.

5. ورزشکاران:

رژیم کتو می‌تواند به افزایش استقامت و چربی‌سوزی در ورزشکاران کمک کند.

6. افراد مبتلا به برخی از انواع سرطان:

برخی مطالعات نشان داده‌اند که رژیم کتو می‌تواند به درمان برخی از انواع سرطان کمک کند.

7. افراد مبتلا به آلزایمر و پارکینسون:

رژیم کتو می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و کاهش علائم بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون کمک کند.

بیشتر بخوانید: رژیم کانادایی 15 روزه

عوارض جانبی رژیم کتوژنیک چیست؟

رژیم کتوژنیک، با وجود مزایایی که دارد، می‌تواند عوارض جانبی هم به همراه داشته باشد. این عوارض به دو دسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند:

عوارض جانبی کوتاه‌مدت:

• آنفولانزای کتو: این عارضه در ابتدای شروع رژیم کتوژنیک رخ می‌دهد و شامل علائمی مانند خستگی، حالت تهوع، سردرد، سرگیجه، گرفتگی عضلات و کمبود انرژی می‌شود. این علائم معمولاً بعد از چند روز تا چند هفته به طور خودبه‌خود برطرف می‌شوند.
• مشکلات گوارشی: یبوست، اسهال، تهوع و استفراغ از جمله مشکلات گوارشی رایج در رژیم کتوژنیک هستند. دلیل این مشکلات، عدم دریافت کافی فیبر و مشکل بدن در جذب چربی بالا است.
• کاهش عملکرد ورزشی: در ابتدای شروع رژیم کتوژنیک، ممکن است به دلیل کمبود کربوهیدرات، عملکرد ورزشی شما کاهش یابد.

عوارض جانبی بلندمدت:

• کمبود مواد مغذی: رژیم کتوژنیک می‌تواند منجر به کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین‌های B، C و E، منیزیم و پتاسیم شود.
• افزایش خطر بیماری‌های قلبی: مصرف بالای چربی اشباع‌شده در رژیم کتوژنیک می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
• سنگ کلیه: رژیم کتوژنیک می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
• مشکلات گوارشی: یبوست مزمن و مشکلات گوارشی دیگر از جمله عوارض جانبی بلندمدت رژیم کتوژنیک هستند.
• کاهش تراکم استخوان: در صورت عدم دریافت کافی کلسیم و ویتامین D، رژیم کتوژنیک می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان شود.

راهکارهایی برای کاهش عوارض جانبی رژیم کتوژنیک:

• نوشیدن آب کافی: نوشیدن حداقل 2 لیتر آب در روز به دفع سموم و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
• مصرف مکمل‌های غذایی: با مشورت پزشک، می‌توانید از مکمل‌های غذایی برای جبران کمبود مواد مغذی استفاده کنید.
• افزایش مصرف فیبر: مصرف سبزیجات کم‌کربوهیدرات مانند کلم، اسفناج و بروکلی به افزایش دریافت فیبر و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
• ورزش منظم: ورزش منظم به حفظ سلامت قلب و عروق و همچنین پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
• آهسته شروع کنید: به تدریج میزان کربوهیدرات دریافتی خود را کاهش دهید تا بدن شما فرصت کافی برای سازگاری با رژیم کتوژنیک را داشته باشد.

نکته: قبل از شروع رژیم کتوژنیک، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن این رژیم برای شما اطمینان حاصل کنید.

چه مدت طول می کشد تا بدن وارد مرحله کتوز شود؟

مدت زمان ورود به مرحله کتوز به طور کلی بین ۲ تا ۷ روز است، اما این زمان می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد.

عوامل متعددی بر سرعت ورود به کتوز تأثیر می‌گذارند:

• میزان مصرف کربوهیدرات: هر چه مصرف کربوهیدرات شما کمتر باشد، بدن شما سریعتر وارد کتوز می شود.
• میزان فعالیت بدنی: فعالیت بدنی می تواند به بدن شما کمک کند تا ذخایر گلیکوژن خود را سریعتر تخلیه کند و به کتوز برسد.
• سابقه رژیم غذایی: اگر قبلاً رژیم کتوژنیک یا رژیم کم کربوهیدرات داشته باشید، بدن شما ممکن است سریعتر به کتوز برسد.
• متابولیسم: افراد با متابولیسم سریعتر ممکن است سریعتر به کتوز برسند.
• سلامت عمومی: برخی از شرایط سلامتی، مانند دیابت، می توانند بر سرعت ورود به کتوز تأثیر بگذارند.

در اینجا چند روش برای تسریع ورود به کتوز وجود دارد:

• مصرف کربوهیدرات خود را به کمتر از 50 گرم در روز محدود کنید.
• مصرف پروتئین خود را در حد متوسط ​​نگه دارید.
• مصرف چربی های سالم را افزایش دهید.
• ورزش منظم انجام دهید.
• از مکمل های کتو مانند BHB استفاده کنید.

می توانید با استفاده از نوارهای تست کتوز یا دستگاه های اندازه گیری سطح کتون در خون، از ورود به کتوز مطمئن شوید.

نمونه رژیم کتوژنیک

توجه: این فقط یک نمونه رژیم کتوژنیک است و باید قبل از شروع هر رژیم غذایی جدید با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید.

روز اول:

صبحانه:

• املت با اسفناج، قارچ و پنیر
• یک فنجان قهوه یا چای بدون شکر

میان وعده صبح:

• یک مشت بادام یا گردو
• یک عدد میوه کم کربوهیدرات مانند توت فرنگی یا سیب

ناهار:

• سالاد مرغ کبابی با سس کم کربوهیدرات
• یک فنجان سبزیجات بخارپز

میان وعده عصر:

• یک عدد تخم مرغ آب پز
• یک عدد خیار شور

شام:

• سالمون کبابی با کره و لیمو
• یک فنجان گل کلم بخارپز

روز دوم:

صبحانه:

• پنیر کاتیج با توت فرنگی و خامه صبحانه
• یک فنجان چای سبز

میان وعده صبح:

• یک عدد سیب زمینی پخته شده با پنیر و سبزیجات
• یک عدد هویج

ناهار:

• سوپ مرغ با قارچ و کرفس
• سالاد کاهو با گوجه فرنگی و خیار

میان وعده عصر:

• یک مشت بادام زمینی
• یک عدد ماست یونانی

شام:

• استیک کبابی با سس قارچ
• یک فنجان اسفناج بخارپز

نکات مهم:

• در طول روز آب فراوان بنوشید.
• از مصرف غذاهای پر کربوهیدرات مانند نان، برنج، سیب زمینی، ماکارونی و شکر خودداری کنید.
• چربی های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون، کره و مغزها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
• به اندازه کافی پروتئین مصرف کنید.
• در صورت احساس ناخوشی، مانند سرگیجه یا حالت تهوع، با پزشک خود مشورت کنید.

رژیم کتوژنیک 28 روزه رایگان

در اینجا یک برنامه رژیم غذایی کتوژنیک 28 روزه رایگان وجود دارد:

1- هفته اول

• صبحانه: تخم مرغ و بیکن، املت اسفناج و پنیر، اسموتی کتو
• ناهار: سالاد مرغ کبابی، سالاد کوب، سوپ کتو
• شام: سالمون کبابی با سبزیجات، استیک کبابی با کره سیر، مرغ کبابی با پستو

  میان وعده: آجیل و دانه ها، پنیر رشته ای، میوه های کم کربوهیدرات

2- هفته دوم

• صبحانه: پنکیک کتو، وافل کتو، فرنی چیا
• ناهار: ساندویچ کتو، کاسه بودا، سالاد توفو
• شام: میگوی کبابی با سالسا ماچاکا، کوفته کبابی با سس گوجه فرنگی، گوشت خوک کبابی با سیب
• میان وعده: تخم مرغ آب پز، هوموس با سبزیجات، ماست یونانی با توت

3- هفته سوم

• صبحانه: املت سبزیجات، نان تست فرانسوی کتو، ماست پارفیت
• ناهار: سالاد تن ماهی، کاسه سالاد مرغ، سوپ عدس
• شام: مرغ تند کره ای، ماهی سالمون با سس لیمو، استیک کبابی با قارچ

4- هفته سوم

• صبحانه: جو دوسر کتو، پودینگ بذر چیا، اسموتی سبز
• ناهار: سالاد کینوا، کاسه سالاد میگو، سوپ مرغ و سبزیجات
• شام: گوشت چرخ کرده کبابی با سس گوجه فرنگی، ران مرغ کبابی با سبزیجات، ماهی قزل آلا پخته شده با لیمو

رژیم کتوژنیک، با محدودیت شدید کربوهیدرات و جایگزینی آن با چربی، بدن را به حالت کتوز می‌برد و مزایای متعددی از جمله کاهش وزن، کنترل قند خون و بهبود عملکرد مغز را به ارمغان می‌آورد.

رژیم کتوژنیک می‌تواند برای افراد مختلف مفید باشد، اما قبل از شروع آن، باید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا از تناسب این رژیم با شرایط سلامتی خود مطمئن شوید.