آرتروز گردن، که به آن اسپوندیلوز گردنی نیز گفته می‌شود، یک بیماری دژنراتیو (فرسایشی) است که غضروف‌ها و استخوان‌های ستون فقرات گردنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای که نقش ضربه‌گیر را ایفا می‌کنند، آب خود را از دست داده و خشک می‌شوند. این امر باعث می‌شود فضای بین مهره‌ها کم شده و مهره‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر شوند.
در نتیجه، ممکن است خارهای استخوانی (استئوفیت) تشکیل شوند که می‌توانند به اعصاب یا نخاع فشار وارد کنند و علائمی را ایجاد نمایند.
علائم آرتروز گردن
علائم آرتروز گردن می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و در برخی افراد ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
درد گردن: این درد معمولاً با حرکت گردن بدتر می‌شود و ممکن است به شانه‌ها، بازوها و حتی دست‌ها منتشر شود. درد می‌تواند به صورت مبهم، تیرکشنده یا سوزشی احساس شود.
خشکی و محدودیت حرکت گردن: صبح‌ها یا پس از دوره‌های طولانی بی‌حرکتی، خشکی گردن بیشتر احساس می‌شود. چرخش یا خم کردن گردن دشوار و دردناک می‌شود.
سردرد: سردردهایی که از پشت سر شروع شده و به سمت پیشانی منتشر می‌شوند، از علائم شایع هستند. این سردردها معمولاً به دلیل گرفتگی عضلات گردن ایجاد می‌شوند.
بی‌حسی یا گزگز در بازوها و دست‌ها: اگر خارهای استخوانی به ریشه‌های عصبی فشار وارد کنند، ممکن است در یک یا هر دو دست احساس بی‌حسی، گزگز (خواب رفتگی) یا سوزن سوزن شدن داشته باشید.
ضعف در بازوها و دست‌ها: فشار به اعصاب می‌تواند منجر به ضعف عضلانی شود و انجام کارهای روزمره مانند بلند کردن اشیاء یا گرفتن خودکار را دشوار کند.
درد یا سفتی شانه: درد و سفتی می‌تواند به شانه‌ها نیز سرایت کند.
مشکل در راه رفتن و تعادل (در موارد شدید): در صورتی که نخاع تحت فشار قرار گیرد (میلوپاتی گردنی)، ممکن است علائمی مانند مشکلات تعادل، ضعف در پاها، مشکل در راه رفتن و حتی از دست دادن کنترل مثانه یا روده بروز کند. این حالت یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود.
برای تشخیص آرتروز گردن، پزشک ابتدا به بررسی سابقه پزشکی شما می‌پردازد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در معاینه، دامنه حرکت گردن، وجود درد و هرگونه علائم عصبی مانند ضعف یا بی‌حسی بررسی می‌شود. علاوه بر این، ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر تجویز شود:
اشعه ایکس (X-ray): برای مشاهده تغییرات استخوانی مانند خارهای استخوانی و کاهش فضای بین مهره‌ای.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): دقیق‌ترین روش برای ارزیابی دیسک‌ها، نخاع و ریشه‌های عصبی و تشخیص هرگونه فشار یا آسیب.
سی‌تی اسکن (CT scan): می‌تواند جزئیات بیشتری از ساختارهای استخوانی را نشان دهد.
الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS): برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات و تعیین اینکه آیا اعصاب آسیب دیده‌اند یا خیر.
چگونه آرتروز گردن را درمان کنیم؟
درمان آرتروز گردن معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های غیرجراحی است و در موارد نادر، جراحی ممکن است ضروری باشد.
۱. درمان‌های غیرجراحی:
استراحت: در دوره‌های درد شدید، استراحت و پرهیز از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، می‌تواند مفید باشد.
داروها:
مسکن‌های بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن (NSAIDs) و استامینوفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
داروهای شل‌کننده عضلات: برای کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات گردن.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای: در دوزهای پایین می‌توانند به کنترل درد مزمن کمک کنند.
کورتیکواستروئیدها: در موارد التهاب شدید، ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز شوند.
فیزیوتراپی: یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان آرتروز گردن است. فیزیوتراپیست با استفاده از تمرینات کششی و تقویتی، به بهبود دامنه حرکت، کاهش درد و افزایش قدرت عضلات گردن و شانه کمک می‌کند.
کمپرس گرم و سرد: استفاده متناوب از کمپرس گرم و سرد می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
تغییرات در سبک زندگی:
حفظ وضعیت بدنی صحیح: هنگام نشستن، ایستادن و حتی خوابیدن به وضعیت بدنی خود دقت کنید. استفاده از یک بالش مناسب در هنگام خواب بسیار مهم است.
فعالیت بدنی منظم: ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی و شنا می‌توانند به حفظ سلامت عمومی بدن و تقویت عضلات کمک کنند.
ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند روند دژنراتیو دیسک‌ها را تسریع کند.
کاهش وزن (در صورت نیاز): وزن اضافی می‌تواند فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد کند.
تزریقات: در برخی موارد، تزریق استروئید در اطراف ریشه‌های عصبی یا مفاصل فاست گردنی می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
۲. درمان جراحی:
جراحی تنها در صورتی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند و علائم عصبی شدیدی وجود داشته باشد، مانند ضعف پیشرونده، بی‌حسی شدید یا مشکلات تعادل و کنترل مثانه/روده. هدف از جراحی، رفع فشار از روی نخاع یا ریشه‌های عصبی است. انواع مختلفی از جراحی وجود دارد که پزشک با توجه به وضعیت شما بهترین گزینه را انتخاب می‌کند.
پیشگیری از آرتروز گردن
اگرچه نمی‌توان از روند پیری و فرسایش جلوگیری کرد، اما می‌توان با رعایت نکاتی، خطر ابتلا به آرتروز گردن و شدت علائم آن را کاهش داد:
حفظ وضعیت بدنی مناسب در طول روز.
ورزش منظم برای تقویت عضلات گردن و پشت.
پرهیز از نشستن طولانی‌مدت در یک وضعیت.
استفاده از بالش و تشک مناسب.
ترک سیگار.
مدیریت وزن.
نتیجه گیری:
آرتروز گردن یک بیماری شایع است که می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکت شود. با شناخت علائم و مراجعه به موقع به پزشک، می‌توان با روش‌های درمانی مناسب، کیفیت زندگی را بهبود بخشید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و پیروی از برنامه درمانی، کلید موفقیت در مدیریت این عارضه است.
